Sürrealizmin efsane ismi: Salvador Dali

Sürrealizmin önemli sanatçılarından biri olan Salvador Dali, gerçek dünyanın parçalarını şaşırtıcı bir şekilde birbirine karıştırarak, düşlerdeki garip karmaşayı tablolarına yansıtmaya çalışmıştır. Uzun yıllar eski ustalardan Kübizme ve Metafiziksel resimler olmak üzere farklı türlerde resimler yaptı. 1929 yılında, kişisel bir sergi için Paris’e gönderdiği resimlerini gören Brton, Dali’ye büyük bir ilgi gösterdi. Amacının, ““Kargaşalığa bir düzen vermek, böylece gerçeklik dünyasının saygınlığını ortadan kaldırmak” olduğunu söyleyen Dali, çok anlamlılığı kullanarak, insanların algılamasını etkiledi. İnsan bedenini, cisimleri, boşlukları, biçimleri aşırı ölçüde çarpıtması soncunda, kayalar ete dönüşürken, boşluklar katılaşıyor ve saatler eriyordu.

Dali’nin esin kaynağı büyük aşkı Gala

Dadacı ve gerçeküstücü Fransız şair Paul Éluard ve karısı Gala, 1929 yılında Salvador Dali’yi görmek için Cadaques’e geldiğinde aralarında etkileşim oldu. Kocasını ve çocuğunu terk eden Gala, ömür boyu Dali ile birlikte oldu ve aynı zamanda Dali’nin resimlerinin de ilham kaynağı oldu.

Salvador Dali, Gala’yı, hamile Madonna ya da Leda Atomica olarak resmetti.  Dali ve Gala’nın eşsiz aşklarında Gala’nın, Dali’nin Sürrealizm ile bütünleşmesinde büyük yardımı olmuştur. Sürrealizmin önde gelen isimlerinden olan Salvador Dali, yatağının yanına yerleştirdiği tualine uykuya dalmadan önce bakar ve onunla ilgili düşler kurardı. Uyandığında ise, gördüğü ilk şey de, yatağının başındaki tualiydi.

Aynı anda birden fazla betimleme

Salvador Dali,, bir çok biçimin aynı anda birden fazla şeyi betimlemesini sağlayarak izleyicinin dikkatini, renklerin  ve biçimlerin olası pek çok anlamına çekmiştir. Dali’nin “Bir yüzün ve bir meyve kasesinin kumsaldaki hayali” adlı tablosunda, sağ üst köşedeki manzaradaki dalgalı arazi ve içinden tünel geçen dağ, aynı zamanda bir köpeğin kafasını oluşturmaktadır. Köpeğin tasması ise, denizin üstündeki kemerli köprüyü meydana getirir. Boşluktaki köpeğin gövdesi ise, içinde armutların olduğu meyve kasesinden oluşmaktadır. Myve kasesi ise, bir kızın yüzüne dönüşmektedir.  İlginç biçimlerle dolu olan kumsaldaki iki nesne ise, kızın gözleri olmuştur. Resimdeki ip ve kumaş ise, ilginç bir şekilde net olmasına rağmen, bazı biçimler ise belirsiz ve anlaşılmazdır.

Kaynaklar:

Sanatın Öyküsü, E. H. Gombrich

Modern Sanatın Öyküsü, Norbert Lynton

Sürrealizm Sanat Ansiklopedisi, Rene Passeron