UNESCO Dünya Miras Listesi'nde!

İnsanlık tarihinde tüm bilinenleri değiştiren, Şanlı Urfa’ya 15 km uzaklıkta bulunan ve günümüzden 12 bin yıl önce inşa edilmiş olan Göbekli tepe’nin UNESCO Dünya Mirası Lisetesi’ne girmesi uzun süredir gündemdeydi.  Arkeolojik olarak en önemli yerlerden biri olan Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girdi ve böylece, Türkiye’den listeye girmiş 18 alan oldu. Konu ile ilgili Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ile Bakanlığımızın çalışmaları sonucunda, Göbeklitepe’nin adaylık başvurusunun kabul edilmesi ile ülkemizin UNESCO Dünya Miras Listesi’nde resmi olarak kaydedilmiş alanların sayısı 18 olmuştur. “ ifadelerine yer verildi.

Dünya Miras Komitesi’nin 42’inci toplantısında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kabul edilerek kaydedilen Göbeklitepe, 2011’den günümüze kadar UNESCO’nun Geçici Miras Listesi’nde bulunuyordu. 

12 bin yıllık geçmiş

M.Ö 9.600 – 7.300 tarihlerinde Çanak Çömlek Öncesi Neolitik A Dönemine ait olan Göbeklitepe, bir tepe üzerine yapılmış pek çok yuvarlak formlu yapıdan oluşmaktadır. İlk kazıların 1995 yılında başladığı ve 18 yıldır yapılan kazılardan edinilen bilgilere göre, yerleşim amaçlı değil, dini amaçlı yapılmıştır. Sadece altı tanesinin gün ışığına çıkarılmış yapılardan 20 tane olduğu belirlenmiştir. Dünyanın ilk tapınakları olan Göbeklitepe, taş devrinden kalmış ve merkezindeki T şeklindeki sütun ile karşılıklı olarak T şeklindeki sütunlarla çevrilidir.

İnsan tasvirleri olarak stilize edilmiş T biçimindeki bu sütunların boyları 3 - 6 metre arasında değişmektedir. Ayrıca bu T biçimindeki sütunların üzerinde oyulmuş hayvan tasvirleri ile soyut semboller bulunmaktadır ve bu sütunların ağırlıkları 40 - 60 ton ağırlığındadır.

Bu tapınaklar kimler tarafından inşa edildi?

Günümüzden 12 bin yıl önce yapılmış bu görkemli tapınakları hakkında en çok merak edilenler ise, kimler tarafından inşa edildiğidir. Ne yazık ki, yapılan tüm araştırmalara rağmen, Göbeklitepe’deki tapınakları kimlerin tasarlayarak inşa ettiği bulunamamıştır. Bazı arkeologlara göre, avcı toplayıcı olan şamanik bir düzen tarafından yapılmıştır. Diğer bir görüşe göre ise, şaman liderlerinin Antik Mısır’da görülen özel rahip sınıfına dönüşmüş olabileceğidir.