Canan Tolon'dan "Sen Söyle" sanatseverlerle buluşuyor

Canan Tolon’un 1980’li yıllardan günümüze uzanan sanatsal birikimi İstanbul Modern’de izleyiciyle buluşuyor. Sanatçının çizimden fotoğrafa, resimden yerleştirmeye uzanan kendine özgü ifade ve teknik arayışını görünür kılan “Sen Söyle” adlı sergi 6 Eylül 2019’da ziyarete açıldı. Araştırma alanlarının çeşitliliği ve düşünsel açılımının zenginliği açısından kuşağının en özgün ve yaratıcı sanatçılarından biri olan Canan Tolon, Türkiye’de ilk kez bir müze çatısı altında gerçekleşen kişisel sergisiyle sanatseverlerle buluşuyor.

İstanbul Modern’in Eczacıbaşı Topluluğu’nun sponsorluğunda düzenlediği “Sen Söyle” adlı sergi, sanatçının 1980’li yıllardan günümüze uzanan sanatsal birikiminden bir kesiti yansıtıyor. Küratörlüğünü İstanbul Modern Genel Direktörü Levent Çalıkoğlu’nun üstlendiği serginin bir araya getirdiği bütünlük, sanatçının hem kendisini hem de günümüz insanını her açıdan etkileyen doğa ve çevre, mimarlık ve kültür hakkında yeniden düşünmemize olanak tanıyor. Tolon’un sanatındaki dönüşüm ve gelişimin ikonik örneklerini bir araya getiren sergi, aynı zamanda sanatçının sanat tarihinde yerini almış bazı yerleştirmelerinin yeniden üretimine de yer veriyor.

Doğa ve mimarlığın izleri

Canan Tolon’un çalışmalarının merkezini, kendisini sürekli yenileyen doğa ve bir kültürel girişim olarak mimarlığın bıraktığı izler oluşturuyor. Tolon, her iki varoluşun birbiri üzerindeki etkisi, birbirlerine gösterdikleri direnç ve karşılaşmalarından doğan çelişki ve sonuçlar etrafında düşünsel ve görsel bir dünya tasarlıyor.

Tolon’un yapıtları izleyiciyi gördüğü imgelerin gerçek mi yanılsama mı olduğu konusunda kararsız bırakırken, fotoğraf mı resim mi sorusunu canlı tutan deneysel çalışmalarıyla da düşündürüyor. Çalışmalarında çim tohumu, su, kahve telvesi gibi doğal malzemeler kullanan, tuvallerine yerleştirdiği metal parçalarını açıkhava koşullarının etkisine bırakarak doğanın resimde canlanmasını sağlayan sanatçı, zamanın izlerini resimlerinin oluşumu için önemli bir başlangıç noktası olarak kurguluyor.

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, Eczacıbaşı Topluluğu CEO’su Atalay Gümrah ve İstanbul Modern Genel Direktörü Levent Çalıkoğlu’nun katıldığı basın toplantısında Canan Tolon, sanat pratiği ve üretim süreçleri ışığında hazırlanan sergiye dair bilgi verdi.

"Kırk yıla uzanan birikiminden bir kesit"

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, "Kendine özgü ifade ve teknik arayışıyla günümüz sanatının en dikkat çekici isimlerinden biri olan Canan Tolon’un yapıtlarını Türkiye’de bir müze çatısı altında gerçekleşen ilk kişisel sergisiyle izleyicimizle buluşturmanın mutluluğunu yaşıyoruz. “Sen Söyle”, kurulduğumuz günden itibaren tüm koleksiyon sergilerimizde çeşitli dönemlerinden yapıtlarına yer verdiğimiz Canan Tolon’un kırk yıla uzanan birikiminden bir kesit sunuyor. Tolon’un sanatındaki dönüşümlerin önemli örneklerini göreceğimiz sergide, izleyiciyle ilk kez buluşan yapıtların yanı sıra, sanatçının sanat tarihinde yerini almış ikonik yerleştirmeleri de yeniden üretildi. Sanat yapıtına farklı bir bakışla yaklaşmamıza neden olan deneysel çalışmalar gerçekleştiren Tolon, “Sen Söyle” adlı sergisinde mimarlık ve kültür, doğa ve çevre üzerine yeniden düşünmemizi sağlıyor. İstanbul Modern’in yanı sıra, British Museum başta olmak üzere, müze ve özel koleksiyonlarda çalışmaları bulunan, dünyanın önde gelen sanat kurum ve kuruluşlarındaki sergilerde yer alan Canan Tolon’un “Sen Söyle” sergisinde 150’nin üzerinde yapıtını izleyicimizle buluşturuyoruz. Sergimizin ana sponsoru Eczacıbaşı Topluluğu’na ve sergiye ödünç yapıt veren koleksiyonerlere içtenlikle teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.

Eczacıbaşı Topluluğu CEO’su Atalay Gümrah, Eczacıbaşı Topluluğu olarak, 2017 yılından bu yana “birliktebiz” girişimimiz ile iş yaşamında fırsat eşitliği konusunda belirlediğimiz hedefler doğrultusunda somut adımlar atıyor, süreçlerimizi iyileştirmeye gayret ediyoruz. Bir diğer çabamız da, kadın sanatçıların çağdaş sanat alanında üretimlerinin artmasına, Türkiye ve küresel sanat sahnesinde daha görünür olmalarına destek olmak. Bu kapsamda, İstanbul Modern bünyesinde başlatılan ‘Kadın Sanatçılar Destek Fonu’nun ilk kurumsal destekçilerinden biri olduk. Bu bağlamda, araştırma alanlarının çeşitliliği ve düşünsel açılımının zenginliği açısından kuşağının en özgün ve yaratıcı kadın sanatçılarından biri olan Canan Tolon’un sergisini desteklemekten büyük mutluluk duyuyoruz." dedi.

"Sanat yapıtını izleyiciden bağımsız bir şekilde düşünmek mümkün değil"

Sanatçı Canan Tolon sergi hakkında "Bu sergiye “Sen Söyle” adını verirken, sözün yalnızca benden gelmediğini, öykülemeyi izleyiciye bıraktığımı ifade etmek, başkalarının sözlerine de kulak verdiğimi vurgulamak istiyorum. Sergide yeni işlerin yanı sıra, 30 sene önce yaptıklarım da olduğundan, işlerime ister istemez belirli bir mesafeyle bakabiliyorum. Eski yapıtların yenilerle bir araya gelişi, beni de izleyiciyle bir anlamda aynı konuma koyuyor; yeni yapıtlar da böylece serbest çağrışıma daha açık oluyor. Görsel sanatta öykülemeyi reddeden soyut resim dahi öykülemeyi engelleyemez, çünkü sonuçta sanat yapıtını izleyiciden bağımsız bir şekilde düşünmek mümkün değildir." şeklinde konuştu.

Eşsiz sanat pratiği

Sergi hakkında konuşan İstanbul Modern Genel Direktörü ve serginin küratörü Levent Çalıkoğlu, "Canan Tolon’un kırk yıla uzanan eşsiz sanat pratiği, son derece kişisel bir dürtüden beslenen ama ortak paydada hepimizi ilgilendiren, meraklandıran, sınırlarını tarif etmeye çalıştığımız bir dünyaya ait. “Sen Söyle” sergisinde Canan Tolon’un anlara ve yapıtlara ait hafızasını şimdiye taşımak ve bu bağlamlara ait diğer yapıtları gözeterek seçkisine bir katkı sunmaya çalıştım. Sergide Tolon’un sanat tarihinde yerini almış ikonik yerleştirmelerini de yeniden canlandırdık. Özellikle yerleştirmelerine kaynaklık eden çizimlerini yeni bir perspektif ile değerlendirdik. Belki de 30 yıl önce tohumlarını serptiği ve hala yaşayan tuvallerini özel koleksiyonlarda araştırdık. İki kata yayılan geçici sergi salonlarımızı kendi başlarına birer yerleştirme gibi düşünüp düzenledik. Her iki katında kendi içinde bir akışı, geçmiş ve şimdiki zaman ilişkisi düşünülerek kurgulandığını göreceksiniz." dedi.

Canan Tolon kimdir?

İstanbul’da Fransız Lisesi’nde edebiyat ve felsefe bölümünden mezun olan Canan Tolon 1976’da Edinburgh Napier Üniversitesi’nde ve Facchochschule, Trier'de tasarım eğitimini, sonra Londra’da Middlesex Üniversitesi’nde iç mimari eğitimini tamamladı ve ardından 1983 yılında Kalifornia Üniversitesi, Berkeley’de mimarlık üzerine yüksek lisansını bitirdi. Yapıtları Türkiye ve dünyada çeşitli koleksiyonlarda yer alan sanatçı, yurtiçi ve yurtdışında birçok sergiye katıldı. Canan Tolon, yaşamını ve çalışmalarını İstanbul ve San Francisco’da sürdürüyor.