G20 Zirvesi'nde olanlar ve alınan kararlar!

Dünyanın en büyük ekonomilerini oluşturan 19 ülke ile Avrupa Birliği'nden oluşan G20 grubunun liderleri, Hindistan'ın Yeni Delhi kentinde yapılan iki günlük zirvenin ilk gününü tamamladı. BBC Türkçe'den edinilen bilgilere göre; zirvede birçok ülke en üst düzeyde temsil edilirken, Rusya e Çin liderleri Vladimir Putin ile Şi Jinping toplantıya katılmadı. Zirveye ev sahipliği yapan Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin bugün yaptığı açıklamaya göre G20 liderleri ortak bir bildiri üzerinde anlaşmaya vardı. Modi, alkışlar arasında bildirgenin resmen kabul edildiğini söyledi. Böylece Rusya-Ukrayna savaşı konusundaki anlaşmazlıkların ilk kez bir uzlaşmayı engelleyeceği yönündeki endişeler hafifletildi.

Zirvede ana gündem maddesi olarak sürdürülebilir kalkınma, gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Dünya Bankası reformları gibi konuların yanı sıra Ukrayna'daki savaşın da ele alınması bekleniyordu.

Üzerinde anlaşmaya varılan bildiride Rusya'nın Ukrayna savaşındaki rolüne ilişkin kullanılan dilde geçen yıla kıyasla gözle görülür bir yumuşama olduğu dikkat çekti.

Geçen yıl Bali'deki G20 zirvesinde yapılan ortak açıklamada yer alan Rusya saldırısı ve Rusya'nın Ukrayna'dan çekilmesi gibi atıflar çıkarıldı.

Bunun yerine bildiride devletlerin "toprak elde etmek amacıyla güç kullanma tehdidi ya da kullanımından kaçınmaları" gerektiği ve "nükleer silah kullanımı ya da kullanım tehdidinin kabul edilemez olduğu" vurgulandı.

Hindistan'ın G20 temsilcisi Amitabh Kant, bildirgede yer alan 83 paragrafın tamamı üzerinde "tüm ülkelerin yüzde 100 fikir birliği" içinde olduğunu söyledi.

Kant, Rusya'nın bildirgedeki dili kabul etmesinde Endonezya, Türkiye ve Meksika'nın yanı sıra, G20'nin bir sonraki iki başkanı olan Brezilya ve Güney Afrika'nın da kilit rol oynadığını kaydetti.

ABD bildiriyi olumlu karşılarken, Ukrayna hoşnutsuzluğunu ifade etti.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Delhi ortak bildirisini "Hindistan'ın dönem başkanlığı için önemli bir dönüm noktası ve G20'nin bir dizi acil konuyu ele almak üzere bir araya gelebileceğine dair bir güven oyu" olarak nitelendirdi.

Ukrayna ise G20 deklarasyonunda savaşa ilişkin üslubunun yarattığı hayal kırıklığını ifade etti.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko, G20'nin "gurur duyulacak bir yanı olmadığını" söylerken, "metne güçlü ifadeler eklemeye çalışanlara" teşekkür etti.

Rusya ve Çin daha önceki toplantılarda Ukrayna savaşı, iklim ve enerji konularındaki tartışmalarda uzlaşmaz tutum takınmışlardı.

Cuma gecesine kadar ortak bildiride Ukrayna savaşına nasıl atıfta bulunulacağına dair bir anlaşma sağlanamamış ve taslak belgede "jeopolitik durum" ile ilgili bölüm boş kalmıştı.

Avrupa ülkeleri Rusya'nın işgalini kınamak için güçlü bir dil kullanmak isterken, Rusya ve Çin savaşa herhangi bir atıfta bulunulmasına karşı çıkmıştı.

Çin delegasyonu ayrıca ABD'nin 2026'da G20 başkanlığını üstlenmesine atıfta bulunulmasına da itiraz etmiş, ancak başarısız olmuştu.

Afrika Birliği daimi üye, fosil yakıtta 'aşamalı azaltma'

Bildiride ayrıca Hindistan'ın dönem başkanlığı sırasında davet ettiği Afrika Birliği'nin G20'ye resmen katılması da onaylandı.

Böylece Afrika Birliği, Avrupa Birliği ile aynı statüye kavuştu.

İklim değişikliğine karşı önlemler ve yenilenebilir enerji konularında ise G20'nin fosil yakıtlardan uzaklaşma çabalarına ilişkin yeni bir vaat yer almadı.

Üye ülkeler sadece kömürün "aşamalı olarak azaltılması" taahhüdünde bulundu.

G20 ülkeleri dünyada kömürle çalışan faal termik santrallerin yüzde 93'ünü barındırıyor.

Hindistan temsilcisi Kant ise, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma taahhüdü ve gelişmekte olan ülkelerin iklim hedeflerine ulaşabilmeleri için 5,9 milyon dolar finansmana ihtiyaç duyacaklarının belirtilmesiyle bildirgenin şimdiye kadar iklim eylemi konusunda hazırlanan "en iddialı belge" olduğunu söyledi.

'Tarihi' yeni demiryolları ve liman koridoru anlaşması

ABD Başkanı Biden, Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa'yı birbirine bağlayacak demiryolu ve limanlardan oluşan "tarihi" yeni bir ekonomik koridor duyurdu.

Analistler G20 toplantıları çerçevesinde yapılan bu açıklamayı, Çin'in benzer hedeflere sahip Kuşak ve Yol girişimine karşı bir hamle olarak değerlendiriyor.

Biden önerilen ağı "oyunun kurallarını değiştiren bölgesel bir yatırım" olarak tanımladı.

Koridor, Orta Doğu'daki ülkeleri demiryolu ile birbirine bağlamayı ve onları liman yoluyla Hindistan'a bağlamayı amaçlıyor.

Nakliye süresini, maliyetleri ve yakıt tüketimini azaltması planlanan bu girişimin, enerji kaynaklarının ve ticaretin Körfez ülkelerinden Avrupa'ya taşınmasını büyük ölçüde kolaylaştırması bekleniyor.

Sonuç bildirgesi yayımlandı

Hindistan'ın ev sahipliğinde 18'incisi "Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek" ana temasıyla Yeni Delhi'de düzenlenen G20 Zirvesi'nde Yeni Delhi Liderler Bildirisi yayımlandı.

NTV'den edinilen bilgilere göre; tarafların Ukrayna'daki savaşa ilişkin milli tutumlarının ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi ile BM Genel Kurulunda alınan kararların yinelendiği kaydedilen bildiride, tüm devletlerin BM Şartı'nın amaç ve ilkelerine bütünüyle uyumlu davranması gerektiğinin altı çizildi.

Bildiride, "BM Şartı uyarınca, tüm devletler herhangi bir devletin toprak bütünlüğüne, egemenliğine veya siyasi bağımsızlığına karşı toprak edinimi için güç kullanma tehdidinden veya güç kullanımından kaçınmalıdır. Nükleer silahların kullanılması veya kullanma tehdidi kabul edilemez." ifadelerine yer verildi.

Öte yandan, bildiride, Ukrayna'daki savaşın küresel gıda ve enerji güvenliği, tedarik zincirleri, makro-finansal istikrar, enflasyon ve büyüme açısından yarattığı insani acıların ve olumsuz ek etkilerin, başta gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkeler olmak üzere ülkelerin siyasi ortamını karmaşık hale getirdiği vurgulandı.

Başta gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkelerin halen COVID-19 salgını ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne doğru ilerlemeyi engelleyen ekonomik aksaklığın etkisinden kurtulmaya çalıştığı kaydedilen bildiride, bu duruma ilişkin farklı görüş ve değerlendirmelerin olduğu belirtildi.

Karadeniz tahıl girişimi

Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaş nedeniyle tahıl ürünlerinin dünya pazarlarına sevkiyatı konusunda Türkiye ve BM'nin rolüne dikkati çekilen bildiride, "Türkiye ve Birleşmiş Milletler arabuluculuğunda Rus gıda ürünleri ve gübrelerinin dünya pazarlarına erişimi için Türkiye ve BM'nin aracılık ettiği İstanbul Anlaşmaları'na yönelik çabaları takdir ediyoruz." değerlendirmesi paylaşıldı.

Tahıl, gıda maddeleri ve gübrelerinin dünya piyasalarına sevkiyatının zamanında ve etkili şekilde sağlanmasına işaret edilen bildiride, "Tahıl, gıda ürünleri ve gübrelerin Rusya ve Ukrayna'dan derhal ve engellenmeden teslim edilmesini sağlamak için bunların tam, zamanında ve etkili şekilde uygulanması çağrısında bulunuyoruz." şeklindeki görüşe yer verildi.

Bildiride, "Bu, özellikle Afrika'da olmak üzere gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkelerdeki taleplerin karşılanması için gereklidir." ifadesi kullanıldı.

Ekonomi gündemi

Bildiride, G20 iş birliğinin dünyanın gidişatını belirlemek açısından önemine işaret edilerek, küresel ekonomik büyüme ve istikrara yönelik olumsuz rüzgarların devam ettiği, sadece enerji dönüşümünün bile ekonomik dayanıklılığı güçlendirebileceği vurgulandı.

İklim değişikliğiyle mücadele için yatırım ve finansmanın "hızla ve önemli ölçüde artması" gerektiği konusunda uyarıda bulunan G20 liderleri, gelişmekte olan ülkelerin yeşil dönüşümü gerçekleştirmelerine ve iklim hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak için daha fazla para çağrısında bulundu.

Bildiride, gıda ve enerji güvenliğinin sürdürülmesinin önemi vurgulanırken ilgili altyapıya yönelik askeri yıkımların veya diğer saldırıların durdurulması çağrısı yapıldı.

Gıda ve enerji piyasalarında yüksek düzeyde dalgalanma potansiyelinin devam ettiğine değinilen bildiride, adil büyümenin teşvik edilmesi ile makroekonomik ve finansal istikrarın güçlendirilmesinin savunmasızları koruyacağına dikkat çekildi.

Bildiriye göre, G20 maliye bakanları ile merkez bankası başkanları Nisan 2021'deki rekabetçi devalüasyonlardan kaçınmaya yönelik döviz kuru taahhüdünü teyit etti.

Finansal İstikrar Kurulu'nun, kripto varlıkların ve faaliyetlerin düzenlenmesi, denetlenmesi ve gözetimine ilişkin üst düzey tavsiyelerinin onaylandığı kaydedilen bildiriye göre, maliye bakanları ve merkez bankası yöneticileri ekim ayında yapacakları toplantıda kripto para birimi yol haritasını ileri taşımayı ele alacak.

Bildiride, liderlerin çok taraflı kalkınma bankalarını güçlendirme ve reform yapma sözü verdiği ve kripto para birimlerine yönelik daha sıkı düzenlemeler önerisini kabul ettiği kaydedilirken, korumacılığı ve piyasayı bozucu uygulamaları caydırarak eşit şartlar ve adil rekabet sağlama taahhüdü yinelendi.

6 tirilyon dolarlık ihtiyaç

Ulusal koşullar doğrultusunda, hız kesmeden kömüre dayalı enerjinin kademeli olarak azaltılmasına yönelik çabaların hızlandırılması gerektiğinin altı çizilen bildiriye göre, gelişmekte olan ülkelerin düşük karbon/emisyona geçişlerini desteklemek üzere düşük maliyetli finansmanın kolaylaştırılması yönünde çalışılacak.

Bildiride, ulusal şartlara uygun olarak mevcut hedef ve politikalar aracılığıyla 2030'a kadar küresel düzeyde yenilenebilir enerji kapasitesinin 3 katına çıkarılmasına yönelik çabaların sürdürülmesi ve teşvik edilmesi sözü verildi.

Sürdürülebilir finansmanı artırmak için harekete geçme taahhüdünün tekrar edildiği bildiriye göre, Paris Anlaşması'ndaki iklim hedeflerini karşılamak için artan küresel yatırımlara olan ihtiyaç dikkate alınacak.

Bildiride, gelişmekte olan ülkelerin özellikle emisyon hedeflerini uygulama ihtiyaçları için, 2030 öncesi dönemde gerekli olan 5,8-5,9 trilyon dolarlık ihtiyaca dikkat çekildi.

Ayrıca, dünyanın enerji dönüşümü için yıllık toplam 4 trilyon dolarlık düşük maliyetli finansmana ihtiyacı olduğu ve birincil enerji karışımında yenilenebilir enerjinin yüksek bir paya sahip olduğu konusunda mutabakata varıldı.