Ankara geri adım atmıyor

Libya’daki çatışmaların sonlandırılması için Türk ve Rus heyetlerin girişimiyle Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac ve general Halife Hafter Moskova’da bir araya gelmişti. Tarafların görüşmelerinin ardından oluşturulan anlaşma metnini, Serrac imzalarken, Hafter anlaşmayı imzalamadan Moskova’yı terk etti. Görüşme sonrası dün Ankara’dan Libya’da geri adım atılmayacağı yönünde sert mesajlar verilirken Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “Ateşkese büyük ölçüde uyuluyor. Buna uyulması için gayret gösteriyoruz, çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Rusya ile yakın temas içindeyiz, onlarla görüşüyoruz. Taraflarla temasımızı sürdürüyoruz” dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da “Türkiye olarak Libya’da bir ateşkes ve barış için üzerimize düşeni yaptık, yapmaya devam edeceğiz. Ama bu tabloda kim barış kim savaş, kim birlik beraberlik istiyor, kim istemiyor ortaya da çıkmış oldu” dedi.

Libya’daki kriz, darbeci general Hafter’in başkent Trablus’u ele geçirmek için 4 Nisan’da saldırı emri vermesiyle alevlendi. Saldırıdan sonra BM tarafından tanınan UMH birlikleri de karşı operasyon başlattı. Sonrasındaki gelişmeler satır başlarıyla şöyle:

Türkiye, 27 Kasım’da Libya ile hem Deniz Yetki Alanları Mutabakat Muhtırası hem de iki ülke arasında Güvenlik ve Askeri İş Birliği Mutabakat Muhtırası’nı içeren güvenlik anlaşması imzaladı. Doğu Akdeniz’de dengeleri değiştiren bu anlaşma sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Libya’dan talebin gelmesi halinde, Türkiye’nin Libya’ya asker gönderebileceği sinyalini verdi. Libya’dan resmi talebin gelmesinin ardından da Türkiye’nin bölgeye asker göndermesinin önünü açacak tezkere TBMM’de 2 Ocak’ta kabul edildi.

Erdoğan, 5 Ocak’taki CNN Türk-Kanal D ortak yayınında, Libya’ya askerlerin peyderpey gitmeye başladığını, korgeneral rütbesinde bir generalin bu operasyonu yöneteceğini açıkladı. TSK’nın Trablus tezkeresini almasıyla, UMH’nin sahadaki başarısı da arttı. Değişen dengeler, diplomatik sürece hız kazandırdı.

Suriye’nin ardından Libya’da da ortak çözüm arayışına giren Türkiye ve Rusya, diplomasi trafiğini hızlandırdı. Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal başkanlığındaki heyet, 23 Aralık’ta Moskova’ya giderek, görüşmeler gerçekleştirdi.

Ardından TürkAkım hattının açılış töreni için 8 Ocak’ta İstanbul’a gelen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Erdoğan ile iki ayrı görüşme yaptı, bu görüşmelere savunma ve dışişleri bakanları da katıldı. Libya’daki krize çözüm arayışı için Türkiye ve Rusya, Libya’daki taraflara 12 Ocak’tan itibaren ateşkes ağrısında bulundu. Hafter, ateşkes çağrılarını önce reddetti, ardından kabul etti. Ateşkes, Türkiye saatiyle 12 Ocak 01.00’de yürürlüğe girdi.

Diplomatik girişimler hız kazanırken Rusya ile yapılan görüşmeler, öncelikle ateşkesin etkin uygulanmasına yönelik mutabakata varılmasına yoğunlaştı. Bu amaçla Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Akar, 13 Ocak’ta Moskova’ya giderek Rus mevkidaşları ile görüşmeler yaptı. Bunun yanı sıra Türk heyeti Serrac ve heyetiyle müzakereler yürüttü.

Rusya ise Hafter ve heyetiyle görüştü. Sonuçta ateşkes için taslak metin üzerinde uzlaşıya varıldı. Serrac anlaşmayı imzalarken, Hafter durumu önceki gün sabaha kadar (salı sabahı) süre istedi. Ancak Hafter, anlaşmayı imzalamadan Moskova’yı terk etti. Hafter dün Ürdün Kralı ile görüştü.

Hafter yanlısı Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, dün akşam saatlerinde “ateşkesin sona erdiğini ve savaşın devam edeceğini” duyurdu.