Boşluğu Biçimlendirmek / 51 Yılın Hikâyesi Sergisi Beşiktaş Çağdaş Sanat Galerisi’nde

Tülin Onat, 3 Ekim 2022 tarihinde Beşiktaş Çağdaş Sanat Galerisi’nde “Boşluğu Biçimlendirmek / 51 Yılın Hikâyesi” adlı kapsamlı bir sergi ile izleyicilerle buluşuyor. Sanatçının başlangıcından bugüne 51 yıllık sanat hayatına ve sanatsal üretimlerine retrospektif bir açıdan yaklaşılan sergide, resim, desen, video ve rölyef-heykel gibi farklı ifade araçlarıyla ortaya koyduğu yüzden fazla eser yer alıyor. Sergi Beşiktaş Belediyesi ve Beltaş A. Ş. işbirliği ile düzenleniyor.

Sergiyle eş zamanlı olarak sanatçının tüm dönemlerini içeren kapsamlı bir sanatçı kitabı hazırlandı: “Boşluğu Biçimlendirmek / 51 Yılın Hikâyesi” adlı kitap, üç yıllık özverili bir çalışmayla oluşturuldu. Beşiktaş Belediyesi’nin desteğiyle yayınlanan kitap, sanatçının estetik üretimleri üzerinden sanat hayatına odaklanıyor ve görsel ve dizinsel bir arşiv niteliği taşıyor.

Açılış günü tanıtımının yapılması planlanan kitapta Tülin Onat’ın yanı sıra Fırat Arapoğlu, Bedri Baykam, Meral Bostancı, Taner Ceylan, Sinan Eren Erk, Esra Nilgün Mirze, Ekin Onat, Nurcan Perdahçı ve Gürol Sözen’in metinleri yer alıyor. Kitabın editörlüğünü üstlenen Sinan Eren Erk, bu yayın için sanatçıyla gerçekleştirdiği ses kayıtlarından oluşan ve sergiyle aynı adı taşıyan bir podcast serisi hazırladı. Öte yandan sanatçının resimleri ile oluşturulan video çalışmaları, kitapta yer alan QR kodlarını okutarak dijital ortamdan görüntülenebiliyor. Bütünsel açıdan bakıldığında, kitap içeriğindeki bilgilere sadece yazınsal ve görsel bağlamda değil, işitsel bağlamda da ulaşma olanağı bulunuyor. Bu özellikleriyle kitap, teknolojiyle dost, yeni medya araçlarıyla etkileşimli bir kitap olarak aynı zamanda dinamik bir niteliğe de sahip.

Serginin küratörü Meral Bostancı, Tülin Onat’ın kitabı için yazdığı önsözde, kadın olarak var olmanın, daha da ötesinde kadın sanatçı olarak var olmanın zorluklarına işaret ederek, izleyicileri farklı bir açıdan bakışa yönlendiriyor. Bostancı’ya göre Tülin Onat sergisi ve kitabı, Amerikalı sanat tarihçi, küratör ve yazar Linda Nochlin’in “Why Have There Been No Great Female Artists? – Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Çıkmadı?” adlı makalesinde sözü edilen ‘görünmez güç akıntıları’na, yani toplumda süregelen eril iktidar olgusuna kafa tutmayı başarabilmiş cesur bir sanatçı kimliğini anlatıyor. Ataerkil düzene yuvalanan eşitsiz fakat bir o kadar normal gibi görünen bu ‘görünmez güç akıntıları’na karşı dimdik duruşuyla Tülin Onat’ın örnek bir sanatçı tavrı ortaya koyduğunu belirten Bostancı, onu Türk Sanat tarihinde saygın bir yer edinmiş, kadını yeteneksiz ve aciz kılan bir sistemin içinde sessiz bir simge olarak kalmayı reddetmiştir” sözleriyle açıklıyor. Bostancı’ya göre, bu sergi ve ona eşlik eden kitap, sanatçının hayatı ve eserleri üzerinden idol bir sanatçı mitinin varoluş öyküsüdür aynı zamanda. Tülin Onat’ın, ideallerine ulaşmak adına kendini ötelemediği; kendi varoluş öyküsünün, kendini yeniden yazma ve yorumlama mücadelesinin anlatıldığı bu kitap, diğer kadın sanatçılara cesaret ve ilham verici içeriği açısından önemlidir.

Diliyoruz ki Tülin Onat, 51 sanat yılını içeren retrospektif sergisi ve kitabı aracılığıyla, aynı misyonu içselleştiren ve artık dünyaya farklı bir açıdan bakabilen nicelerine önayak olsun. 1971 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü’nü bitirmiş olan Tülin Onat, 1973’te Avusturya hükümet bursuyla Salzburg Yaz Akademisi’ne gider. Öğretim görevlisi olduğu Marmara Üniversitesi’nden, 1983 yılında “Sanatta Yeterlik” alır. 1990’da doçent, 2000’de profesör olur. Öte yandan 1987’de Hasan Yelmen’le birlikte Derimod Kültür Merkezi’ni kurmuş ve birçok serginin tasarımını üstlenerek Türkiye’de plastik sanatlar adına önemli katkılarda bulunmuştur.

1970’lerde Türkiye’nin içinde bulunduğu sosyal koşulların etkisiyle figüratif eserler üretmiş olan sanatçı, 1980’lerde “kadın” konusuna yönelerek, daha sonraki biçimsel çalışmalarının habercisi olan bu eserlerinde şekilli tuvalleri aracılığıyla soyutlanmış biçimlere yönelmiştir. Bu yıllarda resimlerindeki değişim hızla artmış; sanatçının mekâna ilişkin sorgulamaları sonucu farklı perspektiflerden sıra dışı mekân kurgularını beraberinde getirmiştir. 1988 yılında Derimod Kültür Merkezi için yaptığı ve mekânda tüm köşeyi kaplayan “Galaksi” adlı yapıtı, ilk kez tuvalin yerde de duvarla birlikte düzenlenebileceğini göstermiş, 1990’da İRHM ve ARHM’de yerde ve duvarda sergilediği Nesne Tuvaller sergileri ise resmin mekânla birlikte düşünülebileceğini gündeme getirmiştir. Resimlerinde son derece önemsediği derinlik olgusu, rengin etkisi ile yaratılan üçüncü boyut algısı, kabarık dokular ve yapılanmalar, son dönem çalışmalarında iyice abartılmıştır.

Tülin Onat, Türk Resim Sanatına önemli katkıları bulunan çağdaş sanatçılar arasında yaratıcı ve özgün sanatçı kimliğiyle öne çıkan bir sanatçıdır. Tülin Onat’ın 51 yıllık sanat hayatındaki dönüşüm ve gelişimin ikonik örneklerini bir araya getiren retrospektif sergisi, Beşiktaş Akatlar’da bulunan MKM Beşiktaş Çağdaş Sanat Galerisi’nde, 20 Kasım 2022 tarihine dek görülebilir.

Tülin Onat: “Boşluğu Biçimlendirmek / 51 Yılın Hikâyesi” 3 Ekim 2022 – 20 Kasım 2022 Pazartesi hariç haftanın her günü 09:00 – 18:00 arası ziyaret edilebilir. MKM – Beşiktaş Çağdaş Sanat Galerisi Adres: Uğur Mumcu Cad. No: 8, 34335 Beşiktaş/İstanbul Telefon: +90 212 351 66 24